29/7/15

ΤΟ «ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ» ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ

Merkel2 Η Ευρωζώνη έχει αποκτήσει ένα «Γερμανικό» πρόβλημα. Οι πολιτικές παρασιτικής γειτνίασης της Γερμανίας καθώς και η ευρύτερη αντιμετώπιση της κρίσης απο μέρους της, έχουν αποδειχτεί καραστροφικές. Επτά χρόνια μετά την έναρξη της κρίσης, η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται σε χειρότερο σημείο απ” ότι βρισκόταν η οικονομία της Ευρώπης κατά τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930. Οι προσπάθειες της Γερμανικής κυβέρνησης να συντρίψει την Ελλάδα και να την αναγκάσει να εγκαταλείψει το ενιαίο νόμισμα έχουν αποσταθεροποιήσει την νομισματική ένωση. Όσο η Γερμανίδα Καγκελάριος  Άνγκελα Μέρκελ συνεχίζει να καταχράζεται την δεσπόζουσα θέση της ως κεντρικού πιστωτή για να προωθήσει τα στενά συμφέροντά της, η Ευρωζώνη δεν μπορεί να ευδοκιμήσει και γι αυτό μπορεί να μην επιβιώσει.

Το τεράστιο πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας- οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις που προκύπτουν απο την περιστολή των μισθών για να ενισχυθούν οι εξαγωγές – έχει υπάρξει ταυτόχρονα αιτία της κρίσης στην Ευρωζώνη αλλά και εμπόδιο στην επίλυσή της. Πριν από την κρίση, τροφοδότησε τον «κακό» δανεισμό των γερμανικών τραπεζών στη νότια Ευρώπη και την Ιρλανδία. Τώρα που το ετήσιο πλεόνασμα της Γερμανίας – το οποίο έχει αυξηθεί σε 233 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου, πλησιάζει το 8% του εθνικού ΑΕΠ – δεν ανακυκλώνεται πλέον στη νότια Ευρώπη, η επηρεασμένη εσωτερική ζήτηση εξάγει αποπληθωρισμό, “βαθαίνοντας» το χρέος της ευρωζώνης.

Το εξωτερικό πλεόνασμα της Γερμανίας σαφώς και δεν γίνεται δεκτό από τους κανόνες της ευροζώνης λόγω επικίνδυνων ανισορροπιών. Η κυβέρνηση Μέρκελ όμως την «σκαπουλάρει»  στηριζόμενη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό αποτελεί εμπαιγμό του ισχυρισμού ότι η ευρωζώνη αποτελεί μια ένωση βασιζόμενη σε κανόνες.Στην πραγματικότητα η Γερμανία σπάει τους κανόνες, τους αλλάζει ανάλογα με τις ανάγκες της ή και ακόμα τους εφευρίσκει κατά βούληση.

Πράγματι, ενώ απαιτεί από όλους τους υπόλοιπους να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις, η Γερμανία έχει αγνοήσει τις συστάσεις της Επιτροπής. Ως προϋπόθεση του νέου προγράμματος δανεισμού της ευρωζώνης, η Γερμανία πιέζει την Ελλάδα να αυξήσει τα όρια συνταξιοδότησής της – ενώ η ίδια μειώνει τα δικά της. Επιμένει για άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, παρόλο τα γερμανικά καταστήματα δεν το κάνουν. Ο κορπορατισμός, φαίνεται, πρέπει να παταχθεί οπουδήποτε εκτός από το «σπίτι» μας.


Εκτός από την άρνησή της να προσαρμόσει την οικονομία της, η Γερμανία έχει μετακυλίσει το κόστος της κρίσης σε άλλους. Για να διασώσει τις γερμανικές τράπεζες από τις κακές αποφάσεις σχετικά με τον δανεισμό τους, η Μέρκελ παραβίασε τη συνθήκη «μη-διάσωσης» του Μάαστριχτ, η οποία απαγορεύει στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών να χρηματοδοτούν άλλες χώρες-μέλη, αναγκάζοντας τους Ευρωπαίους φορολογούμενους να δανείσουν την Ελλάδα με τρόπο αφερέγγυο. Ομοίως τα δάνεια από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης σε Ιρλανδία, Πορτογαλία και Ισπανία κυρίως διέσωσαν τις αφερέγγυες τοπικές τράπεζες και ως εκ τούτου τους Γερμανούς πιστωτές τους.

Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, σε αντάλλαγμα για τα δάνεια αυτά, η Μέρκελ λάμβανε πολύ μεγαλύτερο έλεγχο επί των προϋπολογισμών όλων των κυβερνήσεων της ευρωζώνης μέσω ενός απαιτητικού, περιορισμένου-δημοκρατικά δημοσιονομικού «ζουρλομανδύα» : αυστηρότερους κανόνες στην ευροζώνη και δημοσιονομικό σύμφωνο σταθερότητας. Η επιρροή της Γερμανίας έχει οδηγήσει σε μια τραπεζική ένωση γεμάτη τρύπες και δυσανάλογη εφαρμογή. Τα ταμιευτήρια της χώρας με συλλογικό ισολογισμό περίπου ενός τρισεκατομμυρίου ευρώ, βρίσκονται εκτός του εποπτικού ελέγχου της κεντρικής τράπεζας, ενώ αραιά κεφαλαιοποιημένες τράπεζες-γίγαντες όπως η Deutsche Bank και περιφεριακοί δανειστές της χώρας έχουν λάβει «καθαρό» πιστοποιητικό υγείας.
 
Ο μοναδικός κανόνας που υποτίθεται είναι ιερός και απαράβατος είναι το αμετάκλητο της ιδιότητας του μέλους. Δεν υπάρχει καμία διάταξη που να προοιωνίζει την έξοδο, καθώς η νομισματική ένωση έχει σχεδιαστεί ως ένα βήμα προς μια πολιτική ένωση – και αλλιώς θα εκφυλιστεί σε ένα επικίνδυνα άκαμπτο και ασταθές καθεστώς σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών. Η Γερμανία δεν έχει απλά καταπατήσει τον κανόνα αυτό αλλά ο Υπουργός Οικονομικών της Βόλφγκανγκ Σόιμπλε επινόησε πρόσφατα ότι η ελάφρυνση του χρέους είναι απαγορευμένη στα πλαίσια της ευρωζώνης έτσι ώστε να δικαιολογήσει την εξοργιστική συμπεριφορά του απέναντι στην Ελλάδα.
Ως αποτέλεσμα, η συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη – και κατ επέκταση όλων των υπόλοιπων μελών της – εξαρτάται τώρα από την υποταγή στην γερμανική κυβέρνηση.  Είναι σαν να αποφάσιζαν οι Ηνωμένες Πολιτίες μονομερώς ότι η αρχή του ΝΑΤΟ για την συλλογική άμυνα θα ίσχυε πλέον υπό τον όρο να πράττει ότι υπαγορεύει η αμερικανική κυβέρνηση. Η ευρωζώνη χρειάζεται απεγνωσμένα εναλλακτικές λύσεις σε αυτή την μονόπλευρη «Συναίνεση του Βερολίνου», στην οποία προηγούνται τα συμφέροντα των πιστωτών και η Γερμανία κυριαρχεί απέναντι σε όλους τους άλλους. Ο Μερκελισμός προκαλεί οικονομική στασιμότητα, πολιτική πόλωση και εθνικισμό. Η Γαλλία, η Ιταλία αλλά και Ευρωπαίοι όλων των πολιτικών αποχρώσεων θα πρέπει να παρουσιάσουν ένα διαφορετικό όραμα για το τι θα πρέπει να είναι η ευρωζώνη.

Μια επιλογή θα ήταν περισσότερος φεντεραλισμός. Κοινά πολιτικά όργανα, που θα λογοδοτούν στους ψηφοφόρους σε ολόκληρη την ευρωζώνη, θα παρέχουν ένα δημοκρατικό φορολογικό αντιστάθμισμα στην ΕΚΤ περιορίζοντας έτσι την ισχύ της Γερμανίας. Όμως η αυξανόμενη εχθρότητα μεταξύ των κρατών-μελών και η διάβρωση της ιδέας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης τόσο στις χώρες-πιστωτές όσο και στις χώρες-οφειλέτες, σημαίνει ότι περισσότερος φεντεραλισμός είναι πολιτικά ανέφικτος και ενδεχομένως επικίνδυνος. 
Μια καλύτερη λύση θα ήταν να κινηθεί προς μια πιο ευέλικτη ζώνη του Ευρώ, στην οποία οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι των χωρών-μελών θα έχουν μεγαλύτερο λόγο. Με την αποκατάσταση του κανόνα της «μη-διάσωσης», οι κυβερνήσεις θα έχουν περισσότερο χώρο για την άσκηση αντικυκλικών πολιτικών και ανταπόκριση στις μεταβαλλόμενες προτεραιότητες των ψηφοφόρων.

Για να γίνει ένα τέτοιο σύστημα αξιόπιστο, θα έπρεπε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός για την αναδιάρθωση του χρέους των αφερέγγυων κυβερνήσεων. Αυτό σε συνδιασμό με την μεταρύθμιση των κανόνων που διέπουν την κεφαλαιοποίηση των τραπεζών – που αντιμετωπίζει λανθασμένα το δημόσιο χρέος ως ακίνδυνο και δεν καλύπτει τις διακρατήσεις των τραπεζών από αυτό – θα επέτρεπε σε αγορές, όχι τη Γερμανία, να χαλιναγωγήσουν τον πραγματικά υπερβολικό δανεισμό τους. Ιδανικά, η ΕΚΤ θα μπορούσε επίσης να ενεργεί ως δανειστής έκτακτης ανάγκης για τις δύσκολα ρευστοποιήσιμες αλλά αξιόχρεες κυβερνήσεις. Οι αλλαγέα αυτές θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν ευρεία υποστήριξη και θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν και τα συμφέροντα της ίδιας της Γερμανίας.

1 σχόλιο:

  1. Η Angela Merkel μπορεί να έχει ηγετικά χαρίσματα, αλλά δεν είναι Ευρωπαία στην νοοτροπία, όπως παλαιότεροι Ευρωπαίοι πολιτικοί, μεταξύ των οποίων ο Helmut Schmidt, γι αυτό έχει ενδιαφέρον η γνώμη του γι αυτήν:

    «μεγάλωσε στην Ανατολική Γερμανία και αυτό σημαίνει πως έζησε σε ένα περιβάλλον που αναζητούσε την ελευθερία (στο όνομα της Αμερικής) και όχι την Ευρώπη. Το ίδιο συνέβαινε με τους Πολωνούς και τους Τσέχους. Η Μέρκελ αγαπάει περισσότερο την Αμερική από την Ευρώπη». (εδώ).

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Υφίσταται μετριασμός των σχολίων.

- Παρακαλούμε στα σχόλια σας να χρησιμοποιείτε ένα όνομα ή ψευδώνυμο ( Σχόλια από Unknown θα διαγράφονται ).
- Παρακαλούμε να μη χρησιμοποιείτε κεφαλαία γράμματα στη σύνταξη των σχολίων σας.